همانطور که می دانید برد داخلی یا برد الکتریکی کولر گازی یکی از مهم ترین قطعات در اسپلیت ها می باشد. اما خود برد الکتریکی نیز از تعداد زیادی قطعات مختلف تشکیل شده است. شاید برای شما جالب باشد که بدانید برد کولر گازی از چه قطعاتی تشکیل شده است؟ پس در ادامه این مقاله برای آشنایی با قطعات برد کولر گازی با ما همراه باشید.

برد الکتریکی کولر گازی چیست؟

برد الکتریکی کولرگازی، مانند مغز دستگاه عمل کرده و وظیفه‌ کنترل و هماهنگ کردن روال و بخش‌های مختلف آن را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، دستگاه برای انجام دادن هر کاری، نیاز به دستور برد دارد. بنابراین با خرابی این قطعه، دستگاه به طور کامل از کار خواهد افتاد. خاموش و روشن شدن کولر، کار کردن کمپرسور، کنترل فن داخلی و تغییر حالت گرمایش و سرمایش تنها برخی از کار‌هایی است که درست انجام دادن آن‌ها، بر عهده برد الکتریکی کولر گازی است.

آشنایی با قطعات برد کولر گازی

برد داخلی یا همان برد الکتریکی کولر گازی از قطعات مختلفی تشکیل شده است. در واقع همانگی این قطعات ریز و درشت موجب می شود که برد بتواند بهترین عملکرد خود را داشته باشد. اما قطعات برد کولر گازی چه هستند؟

• ترانسفورماتور
• دیود
• وریستور
• محل اتصال سیم ‌ها
• رله برد کولر گازی
• آی سی رگولاتور یا ثبیت کننده ولتاژ

در ادامه عملکرد هر یک از این قطعات را با هم دیگر بررسی می کنیم.

رله برد کولر گازی

اصلی‌ترین قطعه در برد الکتریکی، رله کولر گازی می باشد. این قطعه اندازه و شکل‌ های متفاوتی دارد. از اجزای اصلی رله برد کولر گازی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فنر
• کنتاکت
• بویین
• اهرم فلزی

در صورت خراب شدن رله برد کولر گازی، عملکرد کل اسپلیت با مشکل مواجه خواهد شد.

ترانسفورماتور

این قطعه در واقع کنترل کننده‌ ی مقدار ولتاژ مورد نیاز آی سی و رله‌ ها می باشد، ورودی ولتاژ در این قطعه ۲۲۰ ولت و خروجی آن ۲۴ یا ۱۲ ولت است. ترانسفورماتور، در پروسه کنترل ولتاژ، داغ می شود. به همین دلیل برای حفاظت از آن می بایست یک فیوز حرارتی روی ترانس قرار دهند، تا هر جریان کوتاه را بررسی کند. اگر این فیوز حرارتی بسوزد، جریان برق ورودی به ترانسفورماتور قطع می شود.

دیود

دیود یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده برد کولر گازی و اسپلیت می باشد. برای درک عملکرد این قطعه باید بدانید که ولتاژ خروجی ترانسفورماتور، متناوب است و برای تغذیه برد‌ های کنترل مناسب نیست. به همین دلیل ولتاژ متناوب آن باید به ولتاژ مستقیم تبدیل شود. دیود در واقع وظیفه تبدیل کردن ولتاژ متناوب به ولتاژ مستقیم را به عهده دارد.

وریستور

وریستور (varistor) در واقع یک قطعه الکترونیکی است. این قطعه دارای مقاومت الکتریکی متغیر غیر خطی و وابسته به ولتاژ اعمال شده است. به عبارت دیگر وریستور در واقع نوعی مقاومت تابع ولتاژ است، که وظیفه اصلی آن حفاظت از مدار‌‌ های الکترونیکی و قطعات مربوط به آن، در برابر ولتاژ ‌ها و انرژی‌ های اضافی می باشد.

همانطور که می دانید اسپلیت ها دارای دو پنل هستند:

• پنل داخلی کولر گازی
• پنل خارجی کولر گازی

هر یکی از این پنل ها که یکی در داخل منزل و دیگری در خارج از محیط قرار داده می شود، دارای قطعات مختلفی هستند. برای مثال پنل خارجی دارای اجزایی مانند کمپرسور و پنل داخلی مانند پنکه، لوله ها و غیره می باشد. برای انتقال جریان برق به داخل این دو یونیت، سیم های رابطی وجود دارند که این کار را انجام می دهند. محل اتصال سیم ‌ها در این دو بخش ترمینال ورودی داخلی نامیده می‌ شود.

آی سی رگولاتور یا تثبیت کننده ولتاژ

یکی دیگر از اجزای برد کولر گازی، آی سی رگولاتور می باشد. این قطعه در زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که مدار نیاز به یک ولتاژ صاف و ثابت داشته باشد. در بعضی از موارد آی سی رگولاتور در جریان کشیدن آمپر، بیش از اندازه داغ می شود. که در این صورت باید برای خنک کردن آن از رادیاتور استفاده شود.

علل خرابی برد کولر گازی و اسپلیت :

• نوسانات برق ساختمان
• نصب نا درست دستگاه
• استفاده نا مناسب از کابل
• عدم سرویس به موقع
• سیم کشی نا مناسب

نوسانات برق ساختمان

نوسانات برق و کم و زیاد شدن ولتاژ، می تواند به هر قطعه ای در کولر گازی آسیب برساند. نوسانات برق می تواند باعث افزایش ولتاژ یا افت ولتاژ شود، که به این حالت دو فاز شدن برق شهر می گویند. از آن جایی که برد، قطعه ای می باشد که به صورت مستقیم با برق در ارتباط می باشد، بنابراین در صورتی که برق منزل دچار نوسانات شود، ممکن است باعث شود تا برد آسیب ببیند.

نصب نادرست دستگاه

یکی دیگر از مواردی که می تواند باعث سوختن برد الکترونیکی دستگاه شود، نصب اشتباه خود دستگاه و نصب نا درست سیم های رابط بط بین پنل و کندانسور و رعایت نکردن نکات ایمنی هنگام نصب، توسط تکنسین می باشد. به عبارتی اگر این سیم ها و اتصالات، به اشتباه نصب شوند می تواند باعث خرابی دستگاه و خرابی برد شوند. بنابراین، تکنسینی که کولر گازی شما را نصب می کند، باید مهارت و تخصص کافی را داشته باشد.

استفاده نامناسب از کابل

استفاده نا مناسب از کابل ها نیز می تواند منجربه سوختن کابل ها شود. این اشتباه اصولا بخاطر خطای تکنسین یا نصاب کولر گازی رخ می دهد. بنابراین تکنسین مورد نظر باید فردی با تجربه باشد. زیرا رعایت نکردن چنین نکاتی باعث می شود تا مشکلاتی مثل سوختن برد را در بر داشته باشد و باعث به وجود آوردن خسارت زیادی گردد.

عدم سرویس به موقع

یکی از مهم ترین مواردی که ممکن است باعث سوختن برد دستگاه شود، عدم توجه به سرویس به موقع دستگاه می باشد. سرویس دستگاه یک کار ساده و کم هزینه می باشد، که اگر به طور مرتب به صورت سالانه انجام شود، از بسیاری از مشکلات در کولر گازی اسپلیت شما جلوگیری می کند. همچنین باعث بهبود عملکرد دستگاه و افزایش طول عمر دستگاه می شود و هزینه های برق مصرفی نیز تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می کند. در سرویس کولر گازی در صورت وجود نوسانات برقی، تکنسین متوجه ی این موضوع می شود و مشکل را بر طرف می کند، همچنین هنگام سرویس دستگاه، کمپرسور و تمامی اجزای کولر بررسی می شوند و در صوت آسیب دیدگی تعمیر و یا تعویض می شوند.

سیم کشی نامناسب

سیم کشی نا مناسب، می تواند باعث خراب شدن سایر اجزای کولر گازی اسپلیت شما شود، در صورتی که سیم کشی دچار مشکل شده باشد، ممکن است باعث خرابی برد دستگاه شما نیز شود. گاهی اوقات تکنسین ها بخاطر استفاده از سیم های نا مناسب و اشتباه می توانند باعث سوختن برد دستگاه شوند. به عبارتی به خاطر داغ شدن بیش از حد سیم ها و اتصالات این سیم ها به هم می تواند منجربه سوختن کولر گازی شود.

علت های عدم کارکرد صحیح برد 

• خرابی رله اصلی یا همان پاور دستگاه
• خرابی یا سوختن آی سی
• سوختن رگولاتور و ترانسفورماتور
• خرابی مادون قرمز
• قطع شدن سیم های برق
• سوختن مقاومت ها
• خرابی خازن

خرابی رله اصلی یا همان پاور دستگاه

رله یک قطعه ی مشکی رنگ مهم بر روی برد می باشد که در واقع یک سوئیچ الکترو مکانیکی می باشد. در صورتی که این قطعه خراب شود، کمپرسور و فن به درستی کار نمی کنند. در نتیجه باید این قطعه از برد برداشته شود و توسط آمپرمتر تست شود. در صورتی که خراب باشد باید این قطعه را تعویض کنید.

خرابی یا سوختن آی سی

در صورتی که رله دستگاه خراب نبود، ممکن است که آی سی خراب شده باشد و یا سوخته باشد. در نتیجه نیاز است تا آی سی را بررسی کنید. در صورت خرابی آی سی، باید آن را تعویض کنید. برای این که مطمئن شوید که آی سی سوخته است می توانید با استفاده از کمپرسور متوجه ی این مسئله شوید.

سوختن رگولاتور و ترانسفورماتور

رگولاتور و ترانسفورماتور نیز یکی دیگر از قطعاتی هستند که روی برد قرار می گیرند. این قطعه وظیفه دارد تا برق ورودی را از ۲۲۰ ولت به ولتاژی بین ۱۲ تا ۲۴ ولت تبدیل کند. بنابراین در صورت سوختن این قطعه باید سریعا آن را تعویض کنید. برای جدا کردن این قطعه از روی برد، باید با استفاده از دستگاه لحیم کاری، این کار را انجام دهید.

خرابی مادون قرمز

همچنین یکی دیگر از مواردی که ممکن است شما به اشتباه فکر کنید که برد سوخته، کار نکردن کنترل دستگاه ( ریموت ) و عمل نکردن مادون قرمز دستگاه می باشد. گاهی ممکن است که مادون قرمز تنها بخاطر شل شدن سیم های مرتبط با برد عمل نکند و برد اصلا خراب نباشد. در نتیجه باید بررسی کنید و ببینید که سیم ها کاملا محکم باشند.

قطع شدن سیم های برق

گاهی اوقات نیز عدم عملکرد صحیح کولر گازی بخاطر شل شدن سیم های برق یا اتصالات اتفاق می افتد. در نتیجه دستگاه با مشکل مواجه میشود و این مشکلات اصلا ربطی به خرابی برد ندارند. در نتیجه بهتر است تا تمامی سیم کشی ها بررسی شوند و در صورت شل بودن باید سفت شوند و در صورت پوسیدگی فیش ها، باید آن ها را تعویض کنید.

سوختن مقاومت ها

وجود مقاومت ها یا همان وریستور ها، باعث کنترل ولتاژ برق و جلوگیری از سوختن قطعات حساس در کولر گازی می شود. بنابراین در صورتی که مقاومت ها بسوزند، ممکن است که به برد نیز آسیب وارد شود و یا باعث سوختن برد شود، در نتیجه باید به وسیله ی یک آمپر متر، مقاومت های مربوط به برد را بررسی کنید و از سالم بودن آن ها مطمئن شوید.

خرابی خازن

همچنین از دیگر قطعاتی که خرابی آن، باعث آسیب رساندن به برد می باشد، خازن است. بنابراین باید از سالم بودن یا معیوب بودن این قطعه نیز مطمئن شوید. برای بررسی خازن باید از یک اهم متر استفاده کنید. اگر اهم متر هیچ عددی را نشان نداد، یعنی خازن سوخته، که در این صورت لازم است تا خازن تعویض شود.