بدون ارزیابی اسناد مالی یک سازمان، امکان بروز اشتباه و تقلب وجود دارد. برای داشتن یک اقتصاد سالم، استفاده از حسابرسی امری ضروری است. حسابرسی چیست؟ در پاسخ باید گفت که حسابرسی نهاد بالادست حسابداری محسوب می‌شود.

تعریف حسابرسی چیست و استفاده از آن در نظام اقتصادی کشور چه اهمیتی دارد؟ حسابرسی یعنی اینکه اسناد، صورت ‌ها و فعالیت های مالی یک مجموعه، ارزیابی شود و در نهایت نتایج صحت‌سنجی به صورت گزارش ‌های استاندارد ارائه گردد.

حسابرسی و اهداف حسابرسی چیست ؟

حسابرسی به معنای عام یعنی رسیدگی به حساب ها از لحاظ کشف تقلب و سوء استفاده. در طول تاریخ همیشه نوعی حسابرسی وجود داشته است، اما حسابرسی به معنای نوین یعنی رسیدگی و اظهار نظر نسبت به صورت های مالی، به دنبال رشد و پیدایش شرکت های سهامی که در آن مسئولیت سهامداران محدود به مقدار سرمایه ای بود که در شرکت گذاشته بودند، بوجود آمد و زادگاه آن انگلستان است.

اما تغییر شگرفی که اکنون در جریان است، تحول حسابرسی از ” حسابرسی مالی ” به ” حسابرسی جامع ” است که در آن علاوه بر رسیدگی و گزارش نسبت به صورت های مالی واحد مورد رسیدگی، عملیات و معاملات آن از لحاظ رعایت سیاست های مقرر شده توسط مراجع تصمیم گیرنده ( مانند مجمع عمومی ) و رعایت قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت واحدهای اقتصادی رسیدگی می شود و کارایی مدیریت واحد مورد رسیدگی از لحاظ چگونگی استفاده از منابع موجود و نحوه اجرای برنامه و عملیات و نتایج حاصل از آن سنجیده و گزارش می شود. این گونه حسابرسی که ” حسابرسی مدیریت “ نامیده می شود. عمدتا در مورد شرکت های بزرگ که منابع کلان و حیطه فعالیت گسترده ای دارند و مدیریت آن از مالکیت سرمایه جداست در پاسخ به ضرورت ارزیابی عملکرد مدیریت، این گونه موسسات توسط متخصصین با صلاحیت (حسابداران و متخصصینی از رشته های دیگر) اجرا می شود و چشم انداز تکامل حسابداری حرفه ای است.

تاریخچه حسابرسی

نمی‌توان تاریخ دقیقی برای تولد حسابرسی در دنیا بیان کرد. گفته می‌شود در سال ۱۴۹۲ که کریستف کلمب به آمریکا رفت یک حسابرسی اسپانیایی مسئول نظارت بر حساب های مالیوی بود.

سال ۱۸۶۲ بود که شرکت های انگلیسی با حمایت قانونی انگلیس حرفه حسابرسی را شکل دادند.

در اواخر قرن نوزدهم میلادی و زمانی که ایالات متحده امریکا شروع به صنعتی شدن کرد، حسابرسان از انگلیس به این کشور مهاجرت کردند.

در سال ۱۸۹۶ اولین بار بود که کسب مجوز برای حسابرسی توسط دولت انگلیس برای حسابرسان الزامی شد.

آشنایی با انواع حسابرسی

اگر بخواهیم انواع حسابرسی را نام ببریم، ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که حسابرسی انواع گوناگونی دارد. حسابرسی صورت های مالی، حسابرسی رعایتی، حسابرسی عملیاتی، حسابرسی قانونی و حسابرسی داخلی از انواع حسابرسی هستند. در ادامه به معرفی و تحقیق در مورد حسابرسی و انواع آن می‌پردازیم:

1 – حسابرسی صورت‌های مالی

هدف اصلی این حسابرسی، اعتباردهی به صورت‌های مالی است. منظور از اعتباردهی، اظهار عقیده یا قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی‌صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه‌های با اهمیت ادعاهای منعکس در صورت‌های مالی با معیارهای تعیین شده یعنی اصول حسابداری است.

2 – تعریف حسابرسی رعایت

حسابرسی رعایت چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم، مقصود از حسابرسی رعایت، تعیین میزان رعایت احکام، سیاست‌ها، پیمان‌ها، قوانین و مقررات دولتی و کنترل‌های داخلی توسط شرکت‌های مورد رسیدگی است. برای مثال، با حسابرسی رعایت شرکت‌ها می‌توانند تعیین میزان رعایت احکام و سیاست‌های داخلی توسط بخش‌های مختلف سازمان را از حسابرسان خود درخواست نمایند.

3 – حسابرسی عملیاتی

حسابرسی عملیاتی، عبارت است از بررسی بسامان فعالیت‌های سازمان یا بخش معینی از آن در ارتباط با اهداف تعیین شده. هدف اصلی حسابرسی عملیاتی، ارزیابی رعایتِ «صرفه اقتصادی» هنگام تهیه منابع و ارزیابی «کارآیی» عملیات هنگام استفاده از منابع و «اثربخشیِ» عملیات برای نیل به اهداف از قبل تعیین شده، تشخیص فرصت‌های بهبود عملیات و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیران سازمان‌ها است. ارزیابی صرفه اقتصادی، کارآیی و اثربخشی سیستم حسابداری کامپیوتری یک شرکت و ارائه پیشنهادهای اصلاحی، نمونه‌ای از حسابرسی عملیاتی است.

4 – حسابرسی قانونی چیست

در سال‌های اخیر، دعوت از حسابرسان برای ارائه خدمات حسابرسی قانونی Forensic Audit به ویژه هنگام بروز اختلافات مالی، گسترش فزاینده‌ای یافته است. حسابرسی قانونی در واقع مشابه خدمت پزشکان در امر «پزشکی قانونی» است. برخی از مواردی که اجرای حسابرسی قانونی می‌تواند ضرورت یابد؛ به شرح زیر است: تقلب‌های تجاری یا کارکنان شرکت‌ها، خسارت‌های تجاری و اقتصادی، اختلاف بین سهامداران یا شرکا.

5 – حسابرسی داخلی

در تعریف حسابرسی داخلی، این فن یک فعالیت مستقل، اطمینان بخش واقع بینانه و مشاوره‌ای است که برای ارزش‌افزایی و بهبود عملیات سازمان طراحی شده‌ است. حسابرسی داخلی با فراهم ساختن رویکردی سیستماتیک و روش‌مند برای ارزیابی و بهبود اثربخشی فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل، سازمان را در دستیابی به هدف‌هایش یاری می‌کند.

پروسه رسیدگی به به اسناد کارفرما و دفاتر قانونی شرکت‌هایی که در سازمان تامین اجتماعی، دارای پرونده بوده و کد کارگاهی دارند، توسط سازمان حسابرسی بیمه تامین اجتماعی را حسابرسی بیمه می‌گویند.

تعریف حسابرس +کار حسابرس چیست+تعریف انواع حسابرس

برای انجام کار حسابرسی، حسابرس مورد نظر باید در زمینه محاسبات و تحلیل اطلاعات، مهارت بالا و قابل قبولی داشته باشد. البته در سال‌های اخیر به دلیل کامپیوتری شدن سیستم‌های مالی و حسابداری، یک حسابرس کارآمد می‌بایست علاوه بر اصول و فنون حسابداری و حسابرسی به کار با نرم افزار حسابداری و مالی مختلف نیز تسلط داشته باشد. همچنین باید دارای مهارت‌های ارتباطی، کلامی و نوشتاری خوبی باشد.

وظیفه و کار حسابرس چیست؟

وظایف حسابرسان اموری مثل بررسی حساب‌های شرکت، جمع آوری و تحلیل آمار و ارقام، شناسایی مشخصات و ویژگی‌های کسب‌وکار و ارزیابی سیستم‌های گزارش مالی شرکت می‌باشد. انواع حسابرسان در یک تقسیم بندی کلی به دو گروه اصلی تفکیک می‌شوند:

۱ – حسابرسان داخلی

این گروه از انواع حسابرسی داخلی، کارمند واحد مورد رسیدگی هستند و در واقع رابط میان هیات مدیره و شرکت بوده و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی، ماهانه یا سالانه به مدیرعامل و هیات مدیره ارائه می‌دهند. این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی می‌کنند. حساب رس داخلی، سیاست‌ها، رویه‌ها و توان مالی شرکت را به منظور بهبود کارآیی آن ارزیابی و بررسی می‌کند.

۲ – حسابرسان مستقل

حسابرسان مستقل، افرادی هستند که در موسسات حسابرسی مشغول کار هستند و بر اساس قرارداد میان شرکت‌ها یا سازمان‌ها با این موسسات، عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار می‌دهند. حسابرسان مستقل، گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه می‌کنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط میان صاحبان شرکت و هیات مدیره شرکت می‌باشند.

در راحت ترین تعریف حسابرس مستقل به کسی می گویند که امور مالی و حسابداری و حسابرسی شرکت ها و موسسات را در برابر دریافت حقوق انجام می دهد.

حسابرس‌ها چه کارهایی را انجام نمی‌دهند؟

• حسابرسی سایر اطلاعات ارائه‌شده به اعضای شرکت، برای نمونه گزارش ارائه‌شده به مدیران؛
• بررسی تک‌تک ارقام در گزارش مالی. حسابرسی فقط براساس بررسی گزیده‌ای از اقلام انجام می‌شود؛:
• قضاوت درباره‌ی مناسب بودن فعالیت‌ها یا استراتژی‌های تجاری شرکت یا تصمیم‌های گرفته‌شده توسط مدیران؛
• بررسی هریک از معامله‌های انجام‌شده توسط شرکت؛
• بررسی کفایت نظارت‌های داخلی شرکت؛
• نظرسنجی از سهامداران درخصوص کیفیت کار مدیران و مدیریت، کیفیت اداره‌ی شرکت یا کیفیت فرایندها و کنترل‌های مدیریت ریسک سازمان.

حسابرس‌ها چه کارهایی را نمی‌توانند انجام بدهند؟

• پیش‌بینی آینده: حسابرسی به دوره‌ی حسابداری مشخصی در گذشته مربوط است. حسابرس‌ها نباید قضاوت کنند که در آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد و نمی‌توانند تضمین کنند که شرکت موردنظر همچنان به فعالیت خود در آن تجارت ادامه خواهد داد.
• حضور همیشگی در شرکت: حسابرسی در چارچوب زمانی معینی انجام می‌شود و حسابرسان همیشه در شرکت حضور ندارند. هدف اصلی حسابرسی، دستیابی‌ به نظری کلی درمورد اطلاعات موجود در گزارش مالی است، نه شناسایی تمام تخلف‌های احتمالی. درست است که حسابرسان همیشه باید مراقب نشانه‌های تقلب‌های احتمالی باشند، ولی هرگز نمی‌توان مطمئن بود که همه‌ی تقلب‌ها را شناسایی می‌کنند.

تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟

حسابداری به معنای تنظیم یک سند‌مالی و حسابرسی به معنای ارزیابی آن است. پس برای اینکه بدانید تفاوت حسابداری و حسابرسی چیست؟ این نکته را به یاد داشته باشید که ممیزی در ادامه حسابداری و مکمل آن است. در اینجا می‌توان تفاوت این دو را در چند مورد خلاصه کرد.