حسابداری مالیاتی به‌عنوان شاخه‌ای از علم حسابداری به شمار می‌آید و حسابدار مالیاتی فردی متخصص در علم حسابداری است که به‌صورت متمرکز روی این موضوع فعالیت می‌کند. در حال حاضر نه‌ تنها بنگاه‌های اقتصادی بزرگ، بلکه کسب‌وکارهای خرد و کوچک نیز به‌خوبی اهمیت مسئله حسابداری را درک کرده‌اند. به‌گونه‌ای که با استفاده از سیستم‌های تخصصی در این زمینه، یا با کمک گرفتن از کارشناسان متخصص، در راستای مدیریت هرچه بهتر چرخه مالی در کسب‌ و کار خود فعالیت می‌کنند. در حال حاضر شرایط به سمت و سویی پیش می‌رود که شاخه‌های تخصصی از حسابداری موضوعیت پیدا می‌کند. یکی از شاخه‌ها که از قضا اهمیت فوق‌العاده زیادی نیز دارد، مالیاتی است. در ادامه با مرکز آموزش انتخاب همراه باشید تا به بحث و بررسی مفصل پیرامون این بحث مهم بپردازیم.

از حسابداری چه می دانید:

حسابداری دانش نظارت و محاسبه رویدادهای مالی است که اطلاعات دقیقی برای تصمیم گیری در اختیار مدیران سازمان قرار می دهد. به عبارت دیگر حسابداری زبان کسب و کار و تجارت است که ضمن جمع آوری اطلاعات، صورت های مالی را تهیه و تنظیم می کند. مسئولیت حسابداران، ارزیابی، مشاهده، ثبت و گزارش اطلاعات و فعالیت های اقتصادی برای مدیران است که بتوانند تصمیمات اقتصادی درستی برای بنگاه و یا شرکت خود اتخاذ کنند.

حسابداری مالیاتی چیست و چرا اهمیت دارد؟

حسابداری مالیاتی که معادل انگلیسی آن Tax Accounting است به عنوان یکی از روش های حسابداری شناخته می شود که در آن حسابدار به جای رسیدگی به صورت های مالی مختلف تنها روی مبحث مالیات و حسابداری امور مالیاتی تمرکز می کند. جالب اینجاست که این تخصص به عنوان یک تخصص رسمی شناخته می شود و حتی قوانین واضحی در مورد آن ها وجود دارد که کسب و کارها باید حتما این موارد را رعایت کنند.

در میان این مقاله پیشنهاد می کنیم اگر می خواهید با انواع مختلف مالیات آشنا شوید مقاله انواع مالیات را از دست ندهید. در این مقاله به توضیحات مفید و جذابی در رابطه با انواع مختلف مالیات پرداخته ایم.

چه چیزی باعث شده حسابداری مالیاتی به عنوان یک تخصص شناخته شود؟

پاسخ کوتاه: اهمیت امور مالیاتی

پاسخ کامل: امور مالیاتی همواره از مهمترین بخش های امور مالی هر کسب و کار محسوب می شود و علت آن حساسیت این موضوع است. رسیدگی درست و تخصصی به موضوع امور مالیاتی هر کسب و کار می تواند از متضرر شدن یک کسب و کار جلوگیری کند و سهل انگاری در این موضوع می تواند خسارات زیان باری بر شرکت وارد نماید. به همین دلیل در بسیاری از شرکت ها اعم از شرکت هایی با سایز بزرگ و حتی شرکت های سایز متوسط نیز از افراد و حتی تیم های تخصصی در زمینه مالیات بهره گرفته می شود.

جالب اینجاست که حسابداری مالیاتی به قدری موضوع پراهمیت و تخصصی استراتژیک محسوب می شود که در دانشگاه و تحصیلات آکادمیک نیز دو گرایش حسابداری مالیاتی و مالی در نظر گرفته شده است. تحصیل در گرایش مالیاتی تقریبا حدود 3 سال زمان لازم دارد و در نهایت فرد فارغ التحصیل توانایی کار به عنوان کمک ممیز مالیاتی را نیز خواهد داشت.

حسابدار مالیاتی کیست؟ 

حسابداری مالیاتی صرفا تخصص متمرکز در علم حسابداری نیست. یک حسابدار مالیاتی خبره باید دانش کافی روی مسئله مالیات و همچنین قوانین و مقرراتی که در این زمینه در کشور وضع می‌شود، داشته باشد. به همین دلیل اگر از بین نیروهای فعال در زمینه حسابداری مایل به انتخاب فردی متخصص در زمینه مالیات هستید، باید حتما دانش و مهارت او را در این زمینه مورد ارزیابی قرار دهید. توصیه بسیاری از متخصصان در این زمینه آن است که سعی کنید امور مرتبط با حسابداری مالیاتی شرکت خود را تحت هیچ شرایطی در اختیار کارشناسان کم تجربه در این بحث قرار ندهید. به این دلیل که مالیات در نهایت جزء مهمی از هزینه‌های شرکت شما را در پایان هر سال مالی تشکیل می‌دهد. کوچک‌ترین سهل‌انگاری یا بی‌تجربگی در این زمینه به قیمت از دست دادن سرمایه شرکت تمام می‌شود. بنابراین لازم است که حتما از افراد با تجربه استفاده کنید.

وظایف حسابدار مالیاتی

حسابدار مالیاتی باید دانش و تجربه کافی در علم حسابداری و مباحث مالیات داشته باشد. در اهمیت این جایگاه شغلی می‌توان این طور بیان کرد که این فرد در نقش حافظ سرمایه‌های یک شرکت عمل می‌کند. هرچند مالیات به‌عنوان تکلیف اجتماعی تمام کسب‌وکارها به شمار می‌رود؛ اما ناگفته پیدا است که تلاش عموم سازمان‌ها و شرکت‌ها برای جلوگیری از پرداخت مالیات اضافی است. از آن گذشته بی‌انضباطی مالیاتی، گرفتاری‌های حقوقی زیادی را برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند و در برخی موارد سال‌ها گریبان‌گیر آن‌ها می‌شود. 
درگیری‌های حقوقی مالیاتی از جمله موضوعاتی هستند که تمام مدیران کسب و کارها از آن‌ها فراری هستند. برای دستیابی به این مهم نیز چاره‌ای جز استفاده از حسابداری مالیاتی وجود ندارد. در همین راستا وظایف حسابدار مالیاتی را در یک شرکت فارغ از حجم و اندازه آن می‌توان به‌صورت زیر خلاصه نمود:

• تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی در موعد مقرر
• تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های مالیات بر ارزش افزوده در سررسید مشخص
• پیگیری امور مرتبط با مالیات بر درآمد کارکنان شرکت
• تهیه و تنظیم گزارش‌های فصلی از شرایط مالیاتی شرکت و ارائه به مدیران
• تهیه و تنظیم دفاتر کل، روزنامه و سایر دفاتر قانونی شرکت
• تهیه و تنظیم اظهارنامه عملکرد
• اطلاع‌رسانی قواعد و قوانین مالیاتی به منظور هماهنگ‌سازی فرآیندها در شرکت
• پیگیری مشکلات مالیاتی شرکت‌ها در تعامل با سایر سازمان‌ها
• پیگیری حقوقی دعاوی مالیاتی شرکت‌ها

نکته مهم در خصوص مورد آخر از وظایف حسابدار مالیاتی این است که در کنار دانش حسابداری و مالیات، نیاز به آشنایی با مسائل حقوقی و قوانین در حوزه نیز وجود دارد. البته این مورد کاملا بستگی به اشخاص دارد. اگر بتوانید رسیدگی به امور مالیاتی شرکت خود را در اختیار فردی قرار دهید که تسلط کافی بر مسائل حقوقی نیز داشته باشد، موفقیت بزرگی را برای خود و مجموعه‌تان رقم زده‌اید. 

تأثیر حسابداری مالیاتی برای کسب و کارهای کوچک:

در کسب و کار های کوچک به دلیل ساده بودن روش های محاسباتی و بعضاً با داشتن صندوق های دریافتی، محاسبه مالیات پیچیدگی چندانی نداشته و معمولاً لزومی به استخدام حسابدار مالیاتی به صورت جدا نیست.

تأثیر حسابدار مالیاتی در سازمان های بزرگ:

در سازمان های بزرگ به خاطر وجود پیچیدگی های فراوان و فعالیت های بی شمار انجام محاسبات معاملاتی کمی پیچیده بوده و نیاز به مهارت و تخصص دارد. حتی شرکت هایی که از پرداخت مالیات معاف هستند، باز هم نیازمند به استخدام یک حسابدار یا مشاور مالیاتی هستند تا با تکیه بر قوانین و روش های استاندارد مالیاتی، اقدام به محاسبه و پرداخت مالیات نمایند.

قوانین مالیاتی در حسابداری مالیاتی

قوانین حسابداری مالیاتی از یک شالوده مشخص و واحدی تشکیل شده است که تحت عنوان قوانین مالیاتی شناخته می‌شود. مجموعه‌ای از مواد و تبصره توسط سازمان امور مالیاتی کشور در زمینه مالیات ابلاغ شده است که به نام قوانین مالیاتی شناخته می‌شوند. دو مورد از مهم‌ترین قوانین حسابداری مالیاتی عبارت‌اند از: 

• هزینه‌های قابل قبول مالیاتی در قالب صورت حساب‌های مالیاتی آماده می‌شود.
• مالیات بر حقوق کارکنان شرکت‌ها تحت عنوان مالیات مستقیم بر حقوق محاسبه می‌شود.

توصیه بسیاری از کارشناسان مالی در سطح دنیا این است که مسئله مالیات توسط کسب و کارها باید با نهایت وسواس و دقت پیگیری شود. سرفصل حسابداری مالیاتی نیز در همین راستا موضوعیت پیدا کرده است. با وجود پیشرفت‌های بسیار خوبی که در این زمینه حاصل شده است، اما به نظر می‌رسد هنوز راه زیادی برای جا افتادن فرهنگ استفاده از حسابداری مالیاتی در کشور وجود دارد. این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که نباید به دنبال راهی برای فرار از مالیات باشید؛ چرا که بالاخره روزی مجبور به پرداخت آن می‌شوید. بهترین کار تلاش برای جلوگیری از جریمه‌های مالیاتی و بهره‌مندی از معافیت‌ها است.