وبلاگ

بازار بورس چرا و چگونه؟

بورس
مالی و کسب و کار

بازار بورس چرا و چگونه؟

اگر تجربه فعالیت در بازارهای سرمایه گذاری را داشته باشید، احتمالا بارها نام بورس اوراق بهادار را شنیده‌اید و سوالاتی از قبیل « بورس چیست؟ »، « آیا بورس بازدهی مناسبی دارد؟ » و « چگونه می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد؟ » برای‌تان ایجاد شده است. در این مطلب ابتدا مروری بر تاریخچه ایجاد بورس خواهیم داشت. سپس با ساختار و انواع بورس در ایران آشنا می‌شویم. در نهایت به معرفی روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری در بورس می‌پردازیم.

اولین بازار بورس دنیا

اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و امروز اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند. در ایران نیز در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد.

بورس کلمه‌ای فرانسوی است و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول می‌باشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد.

در آن زمان، بازرگانان و کسبه‌ شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه‌ بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندِر بورس» جمع می‌شدند و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند.

از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا به حراج کالا مبادرت می‌کردند و به‌تدریج شکل توسعه‌یافته‌تر و مسقف به خود گرفت، بورس می‌گفتند.

فلسفه کلیدی شکل‌گیری بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.

بورس

تاریخچه بورس ایران

مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری‌شمسی برمی‌گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ تأسیس بورس در ایران، اساسنامه‌ داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تأخیر افتاد.

در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقت‌‌نامه‌ اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.

در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بازار برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.

حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ و با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه‌‌‌‌‌‌‍ صنعتی و معدنی که بزرگ‌ترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می‌رفت، به‌طور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.

فلسفه شکل‌گیری بورس چیست؟

فلسفه کلیدی شکل‌گیری بورس در جهان، ایجاد بازاری منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف برای تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان سرمایه‌گذاران به منظور تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها است. در حقیقت مبنای اساسی تشکیل بازار بورس، همان مفهوم اولیه شراکت و تقسیم سود است. به این معنی که اگر فردی سهام شرکتی را خریداری کند، به نسبت تعداد سهامی که در اختیار دارد، مالک شرکت شده و ضمن بهره‌مندی از سودهای کسب‌شده شرکت، می‌تواند از نوسان قیمت سهام آن نیز منتفع شود. همچنین این شخص قادر است با حضور در مجامع عمومی شرکت، در تصمیم‌گیری‌های آن مشارکت داشته باشد.

چرا افراد در بورس سرمایه گذاری می‌کنند؟

حداقل سرمایه گذاری در بورس، می‌تواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد. چون با این کار منابع مالی مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه فعالیت‌ها تأمین می‌شود. در نتیجه، رونق کسب و کار، اشتغال زایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت. اما حتماً این سوال برای شما ایجاد شده است که سرمایه گذاری در بورس و خرید سهام شرکت‌ها برای سرمایه گذاران چه نفعی دارد؟ در پاسخ، مهم‌ترین مزایای بورس برای سرمایه گذاران را به شما معرفی می‌کنیم:

  • کسب درآمد

یکی از مهمترین اهداف هر فرد در سرمایه گذاری کسب درآمد و سود از بورس است. سرمایه گذاری در بورس اگر همراه با هوش مالی و به صورت صحیح و آگاهانه باشد از دو طریق این هدف را تأمین می‌کند؛ یکی دریافت سود نقدی یا «DPS» و دیگری افزایش قیمت سهام. به خصوص روش دوم که افزایش قیمت سهام در عرضه اولیه سهام بیشتر مشهود است.

  • امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری

اگر به شما بگویند با سرمایه گذاری در کاری یا دارایی می‌توانید سرمایه خود را در عرض یک سال چند برابر کنید، لیستی از اگرهای بی‌پاسخ در ذهنتان ردیف می‌شوند. مثلا اگر پولم را در مسیر نادرستی سرمایه گذاری کنند چه؟ اگر کارشان شرعی و قانونی نباشد چه؟ اگر اصل سرمایه من را بر باد دهند چه؟ در این صورت، پاسخ شما به این نوع سرمایه گذاری منفی خواهد بود. یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایه گذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. همچنین شرکت‌هایی که در آنها سرمایه گذاری می‌کنید موظف هستند که همه اطلاعات مهم خود مانند اطلاعات مالی، برنامه‌ها و… را به بورس اعلام کنند.

  • حفظ سرمایه در مقابل تورم

ارزش پول در طول زمان، خود به خود کاهش پیدا می‌کند و با توجه به تورم موجود در جامعه در صورتی که افراد پس اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایه گذاری نکنند ارزش آن کاسته خواهد شداما سرمایه گذاری در بورس چگونه به حفظ ارزش پول در مقابل تورم کمک می‌کند؟

در پاسخ باید گفت افراد با خرید سهام یک شرکت در واقع به نسبت سهمی که خریداری کرده‌اند، در منافع این شرکت یعنی دارایی‌های شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم می‌شوند. در طول زمان، ارزش دارایی‌های شرکت متناسب با تورم افزایش می‌یابد و شرکت در اثر فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهد سود قابل قبولی به دست می‌آورد. در نتیجه افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند می‌توانند از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت کنند. البته خرید و فروش سهام باید به صورت آگاهانه و همراه با آموزش صورت پذیرد.

  • قابلیت نقد شوندگی خوب

 از ویژگی‌های یک دارایی خوب این است که قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد. یعنی بتوان سریع آن را به پول نقد تبدیل کرد. همین ویژگی از مهمترین مزیت‌هایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن جدا می‌کند و افراد زیادی را به سمت خود می‌کشاند.

بورس

آشنایی با انواع بازار بورس (تعریف بازار بورس و انواع آن)

برای رسیدن به پرسش بازار بورس چیست، ابتدا باید بدانیم که بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:

بازار بورس کالا

 در تعریف بازار بورس کالا، به این نکته اشاره شده که در آن، کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند.

هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بازار بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا، فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.

بازار بورس ارز

 همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.

بازار بورس اوراق بهادار (تعریف بورس اوراق بهادار)

 در این بازار بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و…

بین داده‌ها و اطلاعات حسابداری، با بورس اوراق بهادار یک رابطه همیشگی وجود دارد. پس به شما توصیه می‌کنیم در کنار بورس، کمی هم به آموزش حسابداری بپردازید.

بورس

انواع سهام، اوراق قرضه و اوراق مشارکت

  • سهام عادیبا خرید سهام عادی به یک عضو از دارندگان سهام آن شرکت تبدیل شده و در سود و زیان فعالیت اقتصادی آن شریک خواهید شد.
  • سهام ممتازسهام ممتاز، حق و حدود مشخصی ایجاد می‌کند و دارنده آن، در این دایره تعیین شده جزو درآمد شرکت ارائه‌دهنده سهام قرار می‌گیرد.
  • اوراق قرضهبا خرید اوراق قرضه، در بازه‌های زمانی تعیین شده، سود دریافت کرده و مبلغ سرمایه‌گذاری شده خود را نیز در تاریخی که از پیش تعیین شده، باز پس خواهید گرفت.
  • اوراق مشارکتبا خرید اوراق مشارکت باید سودی علی الحساب دریافت کرده و سود قطعی و سرمایه اولیه خود را نیز در تاریخی که از پیش تعیین شده است، دریافت خواهید کرد. با عبور از توصیفات فوق، اکنون اگر خود را آماده و مشتاق برای ورود به بازار بورس می‌بینید، در ادامه به مراحل و نکات مهم جهت ورود به این بازار هیجان‌انگیز و در عین حال سودآور، توجه نمایید.

تفاوت بازار پول و بازار سرمایه چیست؟

  • بازار پول به بازار حاکم معاملات پولی و نقدی یا بر پایه دارایی‌هایی که نقد‌شوندگی کوتاه مدت دارند، اطلاق می گردد. ریسک در این بازار بسیار محدود و کوچک بوده و سرعت نقد شدن دارایی بسیار بالا است. (به طور معمول نقدشوندگی و رسیدن به سود تعریف شده در این بازار باید کمتر از 1 سال باشد)
  1. اسناد خزانه از جمله ابزار معاملاتی بازار پول هستند که به وسیله دولت ارائه شده و تاریخ سررسید آن‌ها کمتر از 1 سال است. به علاوه خرید این اسناد و فروش به وقت سررسید آن‌ها، نیز از ریسک بسیار کمی برخوردار است.
  2. پذیره‌نویسی بانکی نوعی دیگر از معاملات در بازار پول است. پذیره نویسی به واقع واسطه گری بانک با ارائه پذیرش بانکی است که بین دو سوی معامله قرار گرفته و اعتبار پرداخت در ازای دریافت کالا ایجاد می کند.
  3. اوراق تجاری گروه دیگری از ابزار بازار پول هستند که به شکل از پیش تعریف شده ای، سررسید آن ها کمتر از 270 روز باید باشد. این اوراق توسط شرکت های مختلف ارائه شده و به منظور تامین نقدینگی برای شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. به صورت عرف این اوراق توسط بانک های به فروش رسیده و بازخرید و پرداخت سود آن نیز از همان طریق انجام می پذیرد.

معمولا سپرده گذاری عموم مردم در تمام انواع سرمایه‌گذاری در بازار پول است که ایرانی‌ها هم علاقه زیادی به آن دارند. این شکل از سرمایه‌گذاری کم ریسک، با سپرده کردن مبلغی پول در یک بانک یا موسسه سرمایه‌گذاری و دریافت سود ماهیانه به شرط پایداری اصل پول، صورت می‌گیرد. هیچ ریسکی در این شکل از سرمایه گذاری بانکی وجود ندارد، اما با کاهش نرخ سودهای بانکی، سپرده‌گذاری جذابیت سابق خود را از دست داده است و مردم به دنبال بازار سودآور دیگری برای درآمدزایی از نقدینگی خود هستند.

  • در بازار سرمایه با سهام شرکت‌ها به شکل سهام عادی یا ممتاز، اوراق قرضه و اوراق مشارکت روبرو هستید. در معاملات بازار سرمایهف سهامداران از شرکت‌ها و شخصیت‌های حقوقی بزرگ تا ریزترین شخصیت‌های حقیقی و مردم عادی هستند و بعد نظارتی نیز از هر دو سوی این اعضا صورت می‌گیرد. ریسک‌پذیری در بازار سرمایه به مراتب بالاتر است و اعضای این بازار در سود و زیان شرکت‌های ارائه‌دهنده سهام، شریک خواهند بود. در حالی که شکلی از سرمایه‌گذاری در بازار پول مانند سپرده‌گذاری، فارغ از سود یا زیان فعالیت اقتصادی بانک، سود ماهیانه شخص را تامین خواهد ساخت.

نکته: با تمام ریسک ورود و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه میزان سودآوری در بازارهایی مانند بازار بورس و اوراق بهادار، بسیار بالاتر از سودی است که می توان از سپرده‌گذاری در بانک ها به دست آورد.

نحوه ثبت نام در بورس

با این که روند ثبت نام در بورس برای هر فردی بسیار ساده است، با این حال بعضی از افراد با این مراحل آشنا نیستند. علاوه بر دریافت کد بورسی، در سامانه سجام ثبت نام می‌شوید و به صورت آنلاین احراز هویت انجام خواهد شد. مراحل ثبت نام به صورت زیر است:

  1. ثبت‌نام در سامانه اقتصاد بیدار
  2. احراز هویت 
  3. دریافت کد بورسی
  4. شروع معاملات

 

فکر خود را اینجا بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سه + 4 =